Wat is Learned Helplessness bij paarden? Learned Helplessness bij een paard is in het Nederlands vertaald: aangeleerde hulpeloosheid. Je hebt er vast wel eens over gehoord. Gelukkig wil niemand die ik spreek, dat hun paard er zo bij staat. En toch komt het vaker voor dan we zouden willen. Paarden die lijden aan Learned Helplessness worden maar al te vaak verward met een “braaf paard”. Het grootste verschil zit er echter in, dat een paard met Learned Helplessness niet zozeer braaf is, maar eerder in een standaard freeze zit. Omdat hij heeft geleerd dat wat hij ook doet, het toch niet serieus genomen wordt. Of wat objectiever geformuleerd: dat prikkels die hij onaangenaam of zelfs beangstigend vindt, niet weg gaan.
Grootste risico van desensibiliseren
Het is in mijn ogen één van de grootste risico’s als je gaat desensibiliseren. Oftewel, je paard bloot stellen aan een prikkel en pas stoppen op het moment dat hij rustiger wordt. Bijvoorbeeld vliegenspray. Stel dat je paard dat eng vindt. Jij sprayt, en hij wil weg. Dan kun je stoppen. Of doorgaan. Veel mensen zijn bang dat als ze stoppen met sprayen, hun paard dan “gewonnen” heeft. Maar een paard denkt niet in winnen of verliezen. Die denkt aan zich veilig en goed voelen. Op het moment dat jij stopt met sprayen, zal zijn gevoel van onveiligheid wat door de spray wordt veroorzaakt, weer kunnen verdwijnen. Als we al van een winnaar moeten spreken (wat ik dus eigenlijk dikke onzin vind), dan ben JIJ op dat moment een winnaar. Van het vertrouwen van je paard. Omdat je hem laat zien dat je hem ZIET. En dat het je kan schelen hoe hij zich voelt.
Je kunt dus ook door gaan. Net zolang tot het paard rustig wordt. Het paard leert dat wat hij ook doet, de prikkel niet weg gaat. Behalve als hij rustig stil staat. Wat niet wil zeggen dat hij zich goed voelt. Als dit soort dingen te vaak gebeuren, en het paard telkens overspoelt wordt door prikkels die hij onaangenaam vindt, kan hij stoppen met reageren. Want, wat heeft het voor zin? Tuurlijk zijn er ook paarden die niet in de shut down komen. Maar ik zie helaas bijzonder veel paarden waarbij dat wel gebeurt.
Waaraan kun je Learned Helplessness bij paarden herkennen?
- Neemt heel weinig zelf initiatief
- Wacht op opdrachten van de mens
- Voert die ook altijd (per direct) uit
- Kan van slag raken als je hem vraagt om initiatief te nemen
- Loopt altijd schuin achter de mens, durft niet voorop
- Is niet of weinig alert op de omgeving
- Lijkt braaf, maar is eerder depressief
- Ogen zijn vaak wat leeg, naar binnen gekeerd
- Lopen vaak erg lang door met pijn
- Stoppen met communiceren met hun mens
Dus de volgende keer dat je een “braaf” paard ziet. Leg deze kenmerken er dan eens naast. Gewoon, om te checken of het paard zijn autonomie nog wel heeft. Want ja, er zijn super nuchtere paarden die niet snel angstig zijn. Maar die durven best wel eens naar die grasspriet te duiken. Hebben een open, nieuwsgierige blik. Gaan graag contact aan met mensen. Nemen zelf ook initiatief. En durven ook eens “nee” te zeggen!
Meer informatie en tips
- Facebook: Paardenfeest
- Instagram: Paardenfeest