Waarom kan een ontspannen paard beter leren? Uitleg en tips. In mijn lessen, schriktrainingen en Vrijheidsdressuur workshops vind ik een ontspannen paard heel belangrijk. Ik geloof dat een ontspannen lichaam een geest het juiste (of ideale) startpunt is, voor de correcte aanspanning. Van ontspanning naar aanspanning. Hierbij gaat aanspanning over correct lichaamsgebruik. Een ontspannen geest, staat open voor contact, en van daaruit is een paard veel meer bereid om zijn grenzen wat op te rekken dan onder dwang.
Alleen een ontspannen paard kan goed leren, maar hoe komt dat?
De reden waarom een gespannen paard niet kan leren en een ontspannen paard wel, ligt in het zenuwstelsel. Hieronder een schematische weergave van het zenuwstelsel.
Het Centraal Zenuwstelsel is verantwoordelijk voor aansturing van hersenen, zenuwen en ruggenmerg. Het Somatisch Zenuwstelsel stuurt de spieren aan, in een reactie op prikkels van buiten. In het Autonome Zenuwstelsel worden processen aangestuurd, waarover het paard geen controle heeft. Denk aan het hart of inwendige organen. De reden dat alleen een ontspannen paard kan leren, zit hem in het sympatische en parasympatische zenuwstelsel. Simpel gezegd zorgt de eerste dat het paard in een gespannen toestand verkeerd. De parasympaticus is actief als het paard ontspannen is.
De sympaticus zorgt voor spanning, de parasympaticus ontspant een paard
Zoals iedereen wel weet, is een paard een vluchtdier. Die sympaticus heeft hij, zeker in het wild, hard nodig om te overleven. Die sympaticus zorgt er voor dat het paard bij gevaar klaar is om te vluchten of te vechten. Een paard kan op dat moment bijvoorbeeld niet plassen. Een plassend paard is immers een veel te makkelijke prooi! Hij maakt ook geen speeksel aan. Wees dus alert als je tijdens het rijden merkt dat je paard een droge mond heeft. Zijn adrenaline stijgt. Is je paard tijdens het rijden schieterig, kijkerig en schrikt hij van alles? Zorg dan dat hij eerst weer ontspant! Houd jezelf voor ogen dat hij dit niet doet om te pesten. Kijk door de ogen van het paard. Dat jij het niet begrijpt waarom hij gestresst is, wil niet zeggen dat het paard er geen goede reden voor heeft!
De oefeningen die je paard gisteren met gemak deed, wil hij nu niet meer doen. Denk eens na? Zou hij er spierpijn van kunnen hebben? Of is er iets veranderd in de situatie? Is het onrustig weer? Ben jij onrustig? Allemaal redenen waarom iets wat gisteren fantastisch ging, vandaag niet meer lukt!
Is het parasympatisch zenuwstelsel actief? Dan daalt de adrenaline, processen als speekselvorming en spijsvertering komen op gang. Het paard is in staat om over andere dingen na te denken dan zijn veiligheid.
Een voorbeeld uit de praktijk
Tips om een gespannen paard te herkennen en er een ontspannen paard van te maken
Waaraan herken je een gespannen paard? En hoe kun jij zelf meer ontspannen, zodat je paard in ieder geval niet jouw stress overneemt? Lees dan mijn blog Ontspannen werken met je paard >