Mijn grootste streven in workshops en lessen is dat je gaat samenwerken met je paard. Ook bij mijn eigen paard probeer ik de controle los te laten en op zoek te gaan naar samenwerking. Best lastig voor een controlfreak zoals ik. Een ook voor mijn klanten soms ingewikkeld. Want hij “moet” toch over dat zeil?! Anders heeft hij gewonnen! Ik ben er van overtuigd dat we zo’n paard met genoeg druk best over dat zeil heen krijgen. Maar wat heb je dan precies gewonnen? Vaak is zo’n paard dan alleen maar heel gestrest. En heeft geleerd dat mensen dwingen. Het draagt weinig bij aan zijn zelfvertrouwen of aan de band tussen mens en paard. Gebeurt dat vaker, gaat zijn paard zich afsluiten. Of, hij komt steeds heftiger in verzet. Allebei in mijn ogen niet wenselijk. Maar hoe werkt dat in de praktijk? Wat is het verschil tussen samenwerken en je paard controleren? En waarom zou je het willen?
Het paard mag NEE zeggen
Samenwerken met een paard betekent voor mij dat het paard ook zijn stem mag laten horen. Ik ben niet allesbepalend. Maar het paard ook niet. Samenwerken betekent wel dat een paard ook NEE mag zeggen. Het is aan mij om uit te vinden waar die nee vandaan komt. Want mogelijk heeft het paard er een goede reden voor! Wil ik dat het paard ontspant, terwijl ik zelf gespannen ben. Probeer ik het paard in een bepaalde houding te vragen die het niet kan aannemen. Omdat hij de kracht niet heeft, de balans niet heeft, spierpijn of een blessure.
Samenwerken betekent gedeelde verantwoordelijkheid
Betekent samenwerken met je paard dan dat hij mag doen waar hij zin in heeft? Integendeel! Dat mijn paard, of welk paard dan ook, zijn “stem” mag laten horen, betekent ook dat hij een soort verantwoordelijkheid draagt. Is een paard in paniek, gaat hij weg uit zijn lijf omdat iets moeilijk is en wordt hij blind voor zijn omgeving? Dat is niet per se de ideale staat om verantwoordelijkheid te nemen. In dat geval ben ik degene die ons veilig kan houden. MAAR: het is nog steeds mijn verantwoordelijkheid om te voelen en te zien of mijn paard een reden heeft voor zijn paniek of weerstand. Is het “drama” of is het terecht? En om dat onderscheid te kunnen maken, zal ik heel goed moeten kunnen voelen en kijken. Mijn oordelen los laten en elke situatie op zichzelf bekijken.
Meer zelfvertrouwen
Door een paard verantwoordelijkheid te geven, zorg je er voor dat zijn zelfvertrouwen vergroot. Het maakt dat je paard meer “gegrond” is en dus minder in paniek zal raken. Een paard met zelfvertrouwen, heeft meer rust. Je brengt hem als het ware terug in zijn natuurlijke staat. In het wild levende paarden schijnen niet voor elk roofdier blind op de vlucht te slaan. Dat kost te veel energie. En paarden zijn heeeeeeeeel zuinig met hun energie.
Het verschil tussen controleren en samenwerken met je paard
Het grootste verschil voor mij is dat bij controleren een paard eigenlijk geen nee kan zeggen. Wat ik nog vaak zie is het volgende: mens stelt een vraag, bijvoorbeeld achterwaarts gaan. Het paard zegt nee. De mens stelt de vraag opnieuw en verhoogt de druk. Het paard zegt nog steeds nee. De mens stelt wederom de vraag met nog meer druk. Het paard gaat uiteindelijk enkele passen achterwaarts. Maar, waar kwam de nee eigenlijk vandaan? Wat was de reden van de mens om het paard achterwaarts te vragen? Ging het om gehoorzaamheid? Of had de mens gehoord dat achterwaarts gaan goed is voor een paard? Had de mens zich afgevraagd of het paard wel in staat was om achterwaarts te gaan?
Wie de wijsheid heeft, leidt
Let wel, ik zeg niet dat dit paard achterwaarts gevraagd mag worden. Eén van mijn coaches, Noora Ehnqvist, zegt: “whoever has the wisdom, leads.” En dat is mijn uitgangspunt. Soms heb je als mens bepaalde kennis opgedaan waar het paard iets aan kan hebben. Bijvoorbeeld, dat achterwaarts gaan een gunstig effect kan hebben op het bekken. Maar het paard is nog altijd degene met de meeste wijsheid over zijn lijf! Dus in plaats van de druk te vergroten, vraag jezelf eerst eens af wat de reden kan zijn van de weigering van je paard. Misschien kan hij het niet, of weet hij niet hoe. In plaats van de druk te vergroten, kun je ook kijken wat er gebeurt als je mínder vraagt. Zodat het paard de ruimte krijgt om te proberen wat zijn lichaam kan. Blijf open staan voor de signalen die je paard je geeft. Zelfs als je paard altijd moeiteloos achterwaarts gaat en ineens niet meer. In plaats van te denken dat hij niet moet zeuren “want hij kan altijd prima achterwaarts”, zouden eigenlijk al je alarmbellen moeten rinkelen.
Intentie is belangrijk bij het samenwerken met je paard
Paarden zijn enorm gevoelig voor intentie. Als je paard merkt dat jij altijd je best doet om ook te horen wat hij te zeggen heeft, zal hij uiteindelijk veel welwillender zijn om dingen uit te proberen. Samenwerken met je paard. Het is voor mij het mooiste wat er is. Maar ik weet als geen ander hoe lastig en confronterend die weg is. Je word soms enorm geconfronteerd met je eigen tekortkomingen. Het vraagt van jou dat jij elke seconde aanwezig bent en je bewust bent van wat je doet. Je moet zacht en open zijn, maar als het nodig is, ook doortastend. Het vraagt een enorm besef van je lichaam en je adem, zodat je geen onnodige spanning creëert die de communicatie verstoort. Het is niet iets wat de meeste mensen in één les leren. Maar voor mij is het de mooiste weg om te gaan. Vanuit controle, sta ik in situaties waar het echt om gaat, met lege handen. Vanuit samenwerking gaan mijn paard en ik voor elkaar door het vuur. Durf jij het aan, die samenwerking met je paard?!