De leider voor je paard zijn, is iets waar veel mensen naar streven, of zich toe genoodzaakt voelen. Maar wat is nu die goede leider? “De baas” , zoals kinderen op de manege wel eens wordt geleerd? Iemand die het altijd weet? Iemand die in staat is de voeten van zijn paard te bewegen, want dan ben je dominant? Of zit leiderschap in iets anders dan dominantie en alles weten? Eén ding is even belangrijk om je te realiseren: de flinke trappen die je onze gedomesticeerde paarden soms onderling ziet uitdelen, hebben niets te maken met leiderschap, maar meestal simpelweg met een gebrek aan ruimte of andere basisbehoeften. Het excuus “ze geven elkaar nog veel hardere klappen”  is dus op verkeerde informatie gebaseerd!

Veel te simplistisch beeld over leiderschap

Om maar meteen met de deur in huis te vallen: veel mensen hebben (nog) een té simplistisch beeld over leiderschap, als het gaat om paarden. Ze gaan uit van “alpha” paard, of één leidhengst en één leidmerrie. Zo zwart wit is het echter allemaal niet. En dat is best wel een “dingetje”, aangezien veel horsemanship methodes op die simplistische versie zijn gebaseerd. In de volle overtuiging dat ze paardentaal spreken en het beste doen voor hun paard, maar wat nu als je daarmee de plank soms volledig mis slaat? Da’s een beetje hetzelfde als een taart willen bakken in de slagerij. Tof dat je een vleesmachine ter beschikking hebt, maar je hebt meer aan een deegkneder, zeg maar.

Paarden die veel agressie tonen zijn vaak juist níet dominant

Paarden gaan van nature conflicten uit de weg. De natuurlijke / ideale leefomgeving van een paard bevat voldoende eten en drinken, schuilplaatsen en ruimte. Onze eigen paarden beschikken hier lang niet altijd over, met ruzie tot gevolg. Wie er “wint” hangt af van wat de waarde is van hetgeen waarover wordt gevochten, en die kan natuurlijk per paard verschillen. Daarnaast telt mee in hoeverre een paard in staat is om te vechten. Dat heeft te maken met bijvoorbeeld gezondheid, leeftijd en ervaring. De meeste agressie komt doorgaans van het paard dat voelt dat het het meest te verliezen heeft. Dat kan te maken hebben met een verleden waarin het zich veel “beroofd” heeft gevoeld, of met het feit dat er te weinig aan zijn basale behoeften wordt voorzien. Ik hoor nog regelmatig mensen zeggen dat hun paard de leider is van de groep, want “hij bijt zo van zich af”. Hoe heftiger zulke signalen, hoe meer zo’n dier vaak met zijn rangorde worstelt.

Je bent een goede leider voor je paard als je kunt luisteren

Om een goede leider voor je paard te zijn, is het dus essentieel dat je begrijpt waar het gedrag vandaan komt. Recentere studies naar kuddegedrag wijzen uit dat er niet één paard is dat bepaalt, maar dat het doorgaans gezamenlijke beslissingen zijn. En het zijn ook nog niet altijd dezelfde paarden die dat beslissen. Dus wat betekent dat nu voor de relatie tussen mens en paard? Wanneer bén je een goede leider? En moet je wel streven naar leiderschap? Of is partnerschap misschien wel veel interessanter? Als je langere tijd een groep in het wild levende paarden bestudeert, zul je zien dat leiden en volgen haast naadloos in elkaar over lopen. En zo zou het idealiter ook tussen mens en paard moeten zijn. Beiden hun verantwoordelijkheid, luisterend naar de behoeften van de ander. Beiden aanwezig en geaard, beiden een stem in het verhaal. Altijd op zoek naar een situatie waarin beide individuen tot hun recht komen en gehoord worden. Waarin de leider volgt en de volger leidt.

Wil jij ook een goede partner voor je paard zijn, maar weet je niet precies waar te beginnen? Grondwerk lessen zijn een super mooi begin!