Paard trekt zich los – Wat kun je doen?

Paard trekt zich los – Wat kun je doen? Het paard in kwestie is nog erg jong, hij wordt 2 dit jaar. Zijn verleden is niet al te best. Hij heeft honger gekend. En hij heeft een behoorlijke verlatingsangst. Zijn mensen zijn super lief voor hem. Hebben hem uit een netelige situatie gered. Maar ja, het ligt niet in de aard van het paard om daar met dankbaarheid aan terug te denken ?. Het is hun eerste eigen paard, en daarmee hebben ze het zichzelf niet makkelijk gemaakt. De jongeman is namelijk constant “aan”. Zijn zenuwstelsel is erg uit balans. Zijn lijfje voelt keihard. Kortom, er is maar weinig nodig om hem over zijn theewater te helpen. Tel hierbij op dat hij op dit moment nog op een plek staat waar hij veel binnen staat. Het effect hiervan wordt nog wel eens overschat, maar het draagt enorm bij aan de chronische stress die hij ervaart.

Paard trekt zich los – Wat kun je doen?

Helaas voor alle partijen, heeft hij ontdekt dat hij zich los kan trekken. Onder normale omstandigheden gaat het nu goed. Hij laat zich rustig van en naar de paddock brengen. Maar vergeet niet, dit paard balanceert nog altijd op een dun lijntje. Toen hij voor het eerst de wei op mocht, ging het helaas toch weer mis. We focussen ons als mensen best vaak op het gedrag. In dit geval het los trekken. Minstens zo interessant is om te kijken wat hieraan vooraf ging en wat de consequentie is. Dit noem je in het Engels ook wel ABC, oftewel Antecedent – Behaviour – Consequence.

Wat levert het lostrekken het paard op?

Om het gedrag (dus Behaviour) te begrijpen, is het handig om te kijken naar de A en C in dit verhaal. Oftewel: wat ging er aan vooraf en wat was de consequentie. De consequentie is erg belangrijk, want dat bepaalt of het paard gedrag vaker zal gaan vertonen, of juist vermijden. Wat was voor dit paard de consequentie van het los trekken? Eigenlijk in alle gevallen zal ze het als belonend hebben ervaren. Ze wilde weg uit een situatie, en dat is haar steeds gelukt. In het geval van naar de wei brengen is de consequentie natuurlijk vrij makkelijk te duiden: ze kon vrij rennen en gras eten.

Wat ging er aan het lostrekken vooraf?

Ik hoop dat je ziet dat dit voor het paard een belangrijke motivatie is. Helaas voor ons mensen, zal ze dit dus zeker vaker gaan proberen. De A van Antecedents staat voor de triggers die leiden naar het gedrag. De verlatingsangst speelt hierin een grote rol. Vanwege het zenuwstelsel dat constant “aan” is, stroomt zijn emmertje erg snel over. De manier waarop hij gehouden wordt – dus veel op stal staan, is in mijn ogen belangrijk om hierin mee te nemen. Het is niet de directe trigger van het los trekken, maar het zorgt er wel voor dat dit paardje zéér makkelijk over zijn theewater is.

Toen ze hem naar de wei brachten, was hij de laatste in rij. Een paard met verlatingsangst, een erg hoog stressniveau én de ervaring dat los trekken werkt… wat denk je dat hij dan zal doen? Die ziet zijn mensen helaas niet meer…. En wéér is de consequentie voor hem zodanig dat hij zich waarschijnlijk nog eens los zal proberen te trekken.

Om gedrag te veranderen, moet je naar de triggers en consequenties kijken

Om het gedrag te veranderen, kun je dus kijken naar de omstandigheden en de consequenties. Hem als laatste naar de wei laten gaan, terwijl hij al zijn vriendjes ziet vertrekken, is waarschijnlijk niet de beste opzet. Het allerbeste zou natuurlijk zijn als het algehele stressniveau zou zakken, en er een stal gevonden zou worden waar hij veel meer buiten zou komen, met vriendjes en ruwvoer. Dat zit er op dit moment nog niet in. Maar je kunt het hem waarschijnlijk wel makkelijker maken door hem niet als laatste te laten gaan.

Daarnaast moet je nadenken over de consequentie. Het liefst wil je voorkomen dat hij zich los trekt. Er zijn mensen die op zo’n moment werken met negatieve bekrachtiging of zelfs positief straffen. Een hengstenketting is hier een duidelijk voorbeeld van. Zodra hij begint met trekken, zal hij een onaangename druk voelen. En dat kan heel goed werken. Echter, als het paard al zo in de stress is, moet je hem een flinke pijnprikkel toe dienen, wil je door komen. Hij is er al vaak voor beloond. Het risico dat hij verder door het lint gaat door de pijn, is ook aanwezig. Veiligheid staat natuurlijk wel voorop, dus als je ooit in een situatie komt waarbij het paard zich los dreigt te rukken, en je weet het door druk op het touw te voorkomen, is dat natuurlijk beter dan wanneer hij zich los trekt.
Daarna zou ik toch gaan kijken hoe je dit kunt trainen. En dan moet je weer naar de consequentie kijken. Op dit moment is het los trekken zeer belonend voor deze jongeman. Dus waarom zou hij zijn gedrag veranderen? Hij heeft immers wat hij hebben wil. Dus je moet er voor zorgen dat naast je lopen nóg belonender is. Bijvoorbeeld door hem voor elke goede stap te belonen met iets dat hij heel minstens zo waardeert als het gras. Of je moet er voor zorgen dat het los trekken heel onaangenaam voor hem wordt.

Kortom: als je gedrag succesvol wilt aanpassen, kijk dan altijd naar A) de triggers die het gedrag veroorzaken en pas die daar waar mogelijk aan, om een succesvolle uitkomst zo logisch mogelijk te maken. En kijk naar C), de consequenties. Wat levert het nu op voor het paard, en hoe kun jij dat veranderen?

Blog van Jolien Dalenberg

Logo PaardenfeestMeer informatie en tips


Bijpassende tips en informatie